Chain checker

Van: Henk van Pijkeren

Techniek

Slijtage van de ketting en de gevolgen hiervan.

Het is winter, een keer iets anders dan een toerverslag.
Na het stukje over het smeermiddel Squirt vorig jaar blijf ik bij de ketting en de tandwielen.
Vaak hoor ik van leden dat men de fiets heeft laten nakijken en dat men een nieuwe ketting en tandwielen op de fiets heeft laten zetten.
Een hele uitgave, ketting €38,-, cassette 10V à €80,-, binnenblad à €50,- = totaal ± €157,-! Laat staan als je het grote blad en de montage van het geheel rekent, nog veel meer geld over de balk.
Jammer geld en voor een groot gedeelte best te voorkomen.
Hoe komt het dat tandwielen snel slijten?
Ten 1e, door slecht onderhoud, na het rijden in regen en modder moeten ketting en tandwielen telkens schoongemaakt worden. Olie en zand zijn samen het beste schuurmiddel dat er bestaat. Zand bestaat uit silicium, van silicium wordt glas en dus schuurpapier gemaakt, kun je nagaan wat vuil met je ketting en tandwielen doet!
Ten 2e, we doen vaak veel te lang met de ketting!
Wanneer de ketting is versleten dan is hij uitgerekt en passen de rollen van de ketting niet goed meer tussen de tanden van de tandwielen. Gevolg is dat de kracht die op de ketting wordt gezet niet meer gelijkmatig wordt verdeeld over alle tanden van het tandwiel maar op maar enkele tanden van het tandwiel. Gevolg is dat de ketting erg veel honger krijgt en je tandwielen opvreet.
Wat is hier aan te doen?
Het best is om de ketting direct te vervangen voordat hij honger krijgt. (Versleten is.)
Wanneer is een ketting versleten? Hoe kun je dat meten?
Vroeger werd ons geleerd dat je dit kunt zien door de ketting op het grote blad te leggen. Vervolgens kun je de ketting optillen, als je hem zover kunt optillen dat de tanden van het tandwiel grotendeels zichtbaar zijn dan is de ketting versleten.
Deze methode kan wel worden toegepast maar dit gaat alleen als het tandwiel in goede conditie is. Met versleten tanden trek je de verkeerde conclusie en ga je te vroeg een ketting vervangen.
Momenteel zijn er handige meetinstrumenten in de handel waarmee je op eenvoudige wijze kan meten wanneer een ketting is versleten.
Ik gebruik zelf de z.g.n. “Chain checker” van “Park tools”. Deze geeft aan wanneer een ketting 0,7% en 1% is gerekt. (Volgens mij werken alle apparaatjes op deze wijze.)
Ik zeg: bij 0,7% rek moet je een ketting gaan kopen en bij 1% rek direct de ketting vervangen.
Dit meten is niet moeilijk, gewoon na het schoonmaken van de ketting even op 5 verschillende plaatsen de ketting meten, iedereen kan dit doen.
Resultaat.
Ik heb zelf de ervaring dat ik alleen nog maar kettingen vervang en nooit meer tandwielen of cassettes en rij zo 30.000 km met één cassette zonder dat hij overslaat.
Ik rij zelf met Shimano Ultegra, vanzelfsprekend zullen duurdere of goedkopere modellen langer of korter meegaan.
Belangrijk is wel om de originele onderdelen te gebruiken, dus in mijn geval de Ultegra ketting op Ultegra tandwielen!
Ik denk toch dat dit een leuke besparing kan opleveren in het onderhoud van je fiets.
Het is een eenmalige investering van een stukje gereedschap dat nog niet de prijs is van één ketting.
Zie ook https://www.youtube.com/watch?v=hqnfkxQpzhg
Henk van Pijkeren